Raddvernd
Víti til varnaðar.
- Reynið aldrei að yfirgnæfa hávaða með röddinni. (Notið prik til að lemja í borð eða einhver önnur ráð til að koma á þögn. Notið síðan þögnina til að koma máli ykkar á framfæri ).
- Forðist að öskra.
- Forðist alla spennu í hálsi.
- Ef þið hafið veika rödd að eðlisfari, talið þá hægt.
- Nýtið ykkur hljóminn í sérhljóðunum. Við það berst röddin betur.
- Temjið ykkur þindaröndun.
- Ef þið getið ekki náð þindaröndun gætið þess að tala aldrei þangað til þið verðið loftlaus.
- Hafið oft stuttar þagnir
- Ekki hvísla í hæsi.
- Talið ekki á innöndun
- Verðið ekki loftlaus á meðan verið er að tala.
- Reynið að tala sem minnst þegar þið eruð móð.
- Kveðið fast að samhljóðum
- Ræskið ykkur helst aldrei.
- Liðkið kjálka,tungu og varir þegar tækifæri gefst.
- Talið sem minnst ef hálsbólga er fyrir hendi.
- Spennið ekki röddina.
- Talið ekki yfir öxlina.
- Skekkið ekki höfuðið hvorki niður né til hliðar þegar þið talið í síma.
- Syngjið ekki þangað til röddin er orðin hás.
- Syngjið ekki ef tónhæðin passar ekki.
- Talið aldrei það hratt að hætta sé á að orðin renni saman.
- Forðist að tala með samanbitnar tennur.
- Þegar þið talið reynið þá að finna hreyfingu talfæra – einkum tungu og kjálka – í einstökum framburðarhljóðum.
- Forðist að anda að ykkur efnum sem geta haft skaðleg áhrif á slímhúð í hálsi t.d. leiserefnum í tússpennum.
- Forðist að standa lengi yfir ljósritunarvél.
- Rannsóknir hafa bent til að bæði reykingar og kaffidrykkja hefur skaðleg áhrif á slímhúð í hálsi.
- Sterkar hálstöflur hjálpa aðeins í augnablikinu upp á þurrk í munni og hálsi. Notkun þeirra getur orðið vanabindandi.
- Leitið til læknis ef hæsi varir lengur en hálfan mánuð.
- Verið vakandi fyrir breytingu á rödd og hikið ekki við að leita ykkur hjálpar.
- Ef þið farið þið háls nef og eyrnalæknis vegna raddþreytu biðjið hann þá um að senda beiðni á Trygginastofnun Ríkisins á raddþjálfun hjá talkennara. Þetta er svipað ferli og hjá sjúkraþjálfara. Talmeinafræðingur vinnur sem sjúkraþjálfi við að laga rödd.
- Spennið aldrei brjóstkassann þegar þið beitið rödd sterkt t.d. við að kalla, í kennslu, og í hávaða.
- Prófið að anda að ykkur gufulofti smástund heima ef röddin hefur orðið fyrir álagi og svikið
Nokkur atriði sem í umhverfi sem geta valdið raddskaða
- Þurrt loft . Notið vatn, blóm, loftskipti
- Ozon kemur frá ljósriturum og leiserprenturum.Hefur þurrkandi áhrfi á slímhúð. Ljósritarar og leiserprentarar þurfa sér aðstöðu þar sem loftræsting er góð.
- Ryk (teppi, laus pappír) Losa sig við teppi og setja lausan pappír í gáma
- Endurunninn pappír. Örfínar agnir koma frá honum og erta slímhúí öndunrvegi. Notið gæðapappír.
- Loftræstikerfi safna ryki. Fylgjast vel með þeim
- Fjarlægð frá hlustanda. Reyna að hafa sem minnsta fjarlægð.
- Slæmur hljómburður (of mikið eða of lítið endurvarp). Hönnun skiptir máli. Oft má laga bergmál með því að setja eitthvað á veggi eins og t.d. plötur úr texi.
- Of mikið koldioxýð og of lítið súrefni sem kemur þegar margir eru saman í illa loftræstu rými. Hafið glugga opna
- Hávaði veldur því að sá sem talar spennir röddina til að yfirgnæfa hávaðann. Ef stólar og borð eru með stálfætur setjið þá dempara á snertifleti. Eins að setja fílt eða eitthvað ámóta undir stól og borðfætur
